Dom Pomocy Społecznej

Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Decyzję o skierowaniu i odpłatności za pobyt wydaje organ gminy właściwy dla tej osoby.
 
Zasady Kierowania do Domu Pomocy Społecznej
 
Do domu pomocy społecznej (dalej zwanym DPS) kieruje się osoby, które wymagają całodobowej opieki z powodu wieku, choroby, niepełnosprawności, nie mogące samodzielnie funkcjonować w dotychczasowym miejscu zamieszkania i którym nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych w środowisku. Należy zaznaczyć, iż umieszczenie osoby w domu pomocy społecznej jest ostatecznością i powinno być poprzedzone oceną możliwości udzielenia pomocy osobie potrzebującej w miejscu jej zamieszkania oraz zbadaniem jej sytuacji rodzinnej (tj. możliwości zapewnienia niezbędnej pomocy przez osoby zobowiązane: wstępnych, zstępnych).
 
Dokumenty stanowiące podstawę skierowania do Domu Pomocy Społecznej :
  • wniosek u umieszczenie w DPS, który składa się w Ośrodku Pomocy Społecznej właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się, a w przypadku osoby ubezwłasnowolnionej – w Ośrodku Pomocy Społecznej właściwym ze względu na miejsce zamieszkania jej opiekuna prawnego;
  • rodzinny wywiad środowiskowy, który przeprowadza pracownik socjalny w miejscu zamieszkania lub pobytu osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS w ciągu 14 dni roboczych od dnia złożenia wniosku, natomiast w sprawach niecierpiących zwłoki wywiad przeprowadza się nie później niż w terminie 2 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o potrzebie przyznania pomocy. Rodzinny wywiad środowiskowy ma na celu stwierdzenie w szczególności o braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę;
  • zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS;
    • W wypadku wystąpienia choroby psychicznej u osoby ubiegającej sięo umieszczenie w domu pomocy społecznej do niniejszego zaświadczenia lekarskiego dołącza się zaświadczenie lekarza psychiatry.
    • W wypadku wystąpienia upośledzenia umysłowego u osoby ubiegającej się o umieszczenie w domu pomocy społecznej do niniejszego zaświadczenia lekarskiego dołącza się zaświadczenie psychologa.
      • zgoda na zbieranie i przetwarzanie danych osobowych;
      • pisemna zgoda na umieszczenie i ponoszenie odpłatności za pobyt w DPS;
      • opinia ośrodka pomocy społecznej dotycząca stopnia sprawności osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS;
      • decyzja o przyznaniu zasiłku stałego z OPS lub decyzja organu rentowo – emerytalnego ustalającego wysokość renty lub emerytury;
      • wywiad środowiskowy cz. II u osób zobowiązanych do zapewnienia opieki oraz ponoszenia odpłatności za pobyt członka rodziny w DPS;
    • W przypadku umieszczania osób ubezwłasnowolnionych, należy dołączyć również:
      • postanowienie sądu o ubezwłasnowolnieniu;
      • postanowienie sądu o ustanowieniu opiekuna lub kuratora;
      • postanowienie sądu zezwalające opiekunowi na umieszczenie osoby ubezwłasnowolnionej w DPS.
          Na podstawie powyższych dokumentów OPS wydaje decyzję kierującą do DPS i całość dokumentacji jest przekazywana do starosty powiatu prowadzącego dom pomocy społecznej, który wydaje decyzję o umieszczeniu w DPS.
          Zasadą jest kierowanie do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu (dostosowanego do rodzaju potrzeb wynikających ze stanu zdrowia lub rodzaju niepełnosprawności osoby kierowanej), zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby zainteresowanej umieszczeniem w placówce. W przypadku braku miejsc w takim domu wnioskodawca wpisywany jest na listę oczekujących. Jeżeli przewidywany okres oczekiwania na miejsce jest dłuższy niż 3 miesiące, osobę – na jej wniosek - kieruje się do innego domu tego samego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej.
W przypadku osób bezdomnych właściwy do rozpatrzenia wniosku jest ośrodek pomocy społecznej ze względu na miejsce ostatniego stałego zameldowania.
 
Zasady odpłatności za pobyt w Domu Pomocy Społecznej
 
          Pobyt w DPS jest odpłatny. Opłata zostaje ustalona w decyzji wydanej przez organ gminy kierującej do DPS. Odpłatność ustalana jest do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania w danym DPS.
          Do wnoszenia opłaty za pobyt w DPS, poza mieszkańcem placówki, zobowiązani są również w pierwszej kolejności:
  • małżonek;
  • zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki, itd.) przed wstępnymi (ojciec, matka, dziadek, babka, itd), osoby ubiegającej się o miejsce w domu pomocy społecznej;
  • gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej.
Należy podkreślić, że obowiązek ponoszenia opłaty w przypadku skierowania członka rodziny do domu pomocy społecznej spoczywa w pierwszej kolejności na wskazanych w przepisach krewnych, przed gminą.
 
Wysokość opłat za pobyt w Domu Pomocy Społecznej
 
Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:
  • mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70 % swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70 % tego dochodu;
  • małżonek, zstępni przed wstępnymi zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r.
 W przypadku osoby samotnie gospodarującej jeśli jej dochód przekracza kwotę 2103 zł miesięcznie (tj. 300% kryterium w wysokości 701,00 zł). Realne obciążenie takiej osoby jest zależne od tego, o ile jej dochód przekracza powyższą kwotę, opłata bowiem nie może być wyższa od tej nadwyżki;
 
W przypadku osób gospodarujących w rodzinie,  jeżeli kwota dochodu na każdą osobę w rodzinie przekracza kwotę 1.584, 00 zł miesięcznie (tj. 300 % kryterium w wysokości 528,00 zł). Również w tym przypadku opłata nie może przekroczyć nadwyżki wskazanej kwoty, czyli po wniesieniu opłaty dochód na członka rodziny nie może być niższy od 1.584,00 zł.
Opłaty za pobyt osoby w DPS mogą wnosić także osoby wyżej nie wymienione (na podstawie odrębnej umowy), tj. spoza kręgu osób zobowiązanych. Opłaty te mogą wnosić zarówno osoby spokrewnione (np. kuzyn, ciotka) jak i osoby niespokrewnione z mieszkańcem.
Osoby zobowiązane (małżonek, zstępni, wstępni) do wnoszenia opłaty mają możliwość ubiegania się o częściowe lub całkowite zwolnienie z ponoszenia opłaty. Ewentualne zwolnienie z opłaty za dom pomocy społecznej następuje na pisemny wniosek osoby zobowiązanej. Przy rozpatrywaniu wniosku o częściowe lub całkowite zwolnienie uwzględnia się sytuację osobistą, rodzinną, dochodową i majątkową osoby zobowiązanej, zgodnie
z kryteriami i przepisami ustalonymi w pomocy społecznej.
 
Podstawa Prawna:
  1. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2018r., poz. 1508 ze zm.);
  2. Rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 sierpnia 2016 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2016 r., poz. 1406);
  3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2018r., poz. 734);
  4. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 1878).